Gdy w 1914 roku rozpoczęła się pierwsza wojna światowa dla Polaków pojawiła się nadzieja na odzyskanie niepodległości. Po raz pierwszy od ponad 100 lat nasi zaborcy walczyli przeciwko sobie. Z jednej strony Niemcy i Austria, a z drugiej Rosja.

Polacy wybrali dwa sposoby walki o wolność. Roman Dmowski przekonywał rządy krajów europejskich, przede wszystkim Francji i Anglii, że po wojnie Polska powinna być niepodległym państwem. Początkowo jego działania były nieskuteczne, ponieważ Rosja była sojusznikiem tych państw. Ale w końcu o Polskę upomniał się prezydent najsilniejszego kraju, Stanów Zjednoczonych, Thomas Woodrow Wilson. Potem w Rosji przestał rządzić car, obalony przez rewolucję, a kiedy władzę przejęli bolszewicy, wycofali się z wojny. Wtedy Francja i Anglia uznały prawo Polski do niepodległości.

Roman Dmowski w czasie, gdy Polska była w niewoli, uczył rodaków, jak się nie dać zniszczyć zaborcom, obronić obronić polskość i stworzyć silny naród gotowy do odbudowania niepodległego państwa. Utworzony przez niego w czasie pierwszej wojny światowej Komitet Narodowy Polski został uznany przez zwycięskie państwa za oficjalną polską reprezentację, czyli polski rząd, zanim jeszcze Polska odzyskała wolność.

Drugą drogą wolności była walka zbrojna. Już na początku wojny Józef Piłsudski utworzył specjalny oddział wojskowy, nazywany Pierwszą Kompanią Kadrową, który wyruszył z Krakowa do Królestwa Polskiego i stał się początkiem polskiego wojska - legionów Polskich walczących po stronie Austrii i Niemiec przeciwko Rosji.

Legioniści byli bardzo walecznymi i ofiarnymi żołnierzami. Gdy zrozumieli, że Austriacy i Niemcy nie zmierzają przywrócić Polsce niepodległości odmówili złożenia przysięgi na wierność cesarzowi austriackiemu, a Niemcy aresztowali Piłsudskiego.

Wojsko tworzyli także Polacy w Rosji. Walczyli potem na dalekiej północy z bolszewikami. Byli nazywani Murmańczykami oraz "Lwami Północy" gdyż zasłynęli z dzielności.

Żołnierze Legionów Polskich w czasie walk w Karpatach ustawili krzyż o wysokości 7 metrów, na którym legionista Adam Szania z Krakowa, wyrył wiersz: "Młodzieży Polska - patrz na ten krzyż, Legiony polskie dźwignęły go wzwyż, przechodząc góry, lasy i wały - dla Ciebie, Polsko, i dla Twej chwały".

Pierwszy polski oddział ułanów składał się z 7 żołnierzy, którzy wyruszyli na wojnę piechotą. Siodła końskie nieśli na plecach, aż do czasu kiedy zdobyli konie. Ich dowódcą był Władysław Belina-Prażmowski, który wkrótce miał już pod sobą pułk ułanów.

Józef Haller od dziecka interesował się wojskiem. Wychowywał się w rodzinie bardzo patriotycznej i religijnej. W czasie pierwszej wojny światowej był juz pułkownikiem i dowodził jedną z brygad Legionów Polskich. Potem przedostał się do Francji i stanął na czele słynnej Błękitnej Armii. Natomiast w Paryżu, dzięki staraniom Romana Dmowskiego prezydent Francji zgodził się na formowanie Armii Polskiej, która od koloru mundurów nosiła nazwę Błękitnej Armii. Była ona świetnie wyszkolona i nowocześnie uzbrojona.

Mimo, że wojna bardzo zniszczyła polskie ziemie i przyniosła śmierć wielu Polakom, to jednak okazała się wydarzeniem przełomowym. Dzięki wielkiemu poświęceniu i odwadze oraz zdecydowaniu naszych pradziadków spełniło się największe marzenie Polaków. Po 123 latach niewoli Polska odzyskała niepodległość.

Zobacz jak wyglądała droga do przywrócenia tożsamości naszej ojczyźnie - Historia Niepodległości Polski, /źródło - www.onet.pl /

O Józefie Piłsudskim i walkach Legionów Polskich pisaliśmy również tutaj. Warto wspomnieć w tym miejscu o tym, że nasze Gimnazjum nr 5 przyjęło 23 marca 2011r. imię Legionów Polskim - o tym wydarzeniu pisaliśmy tutaj.

artykuł powstał przy wykorzystaniu następujących źródeł:

Kocham Polskę, Historia Polski dla naszych dzieci, Joanna i Jarosław Szarkowie

oraz www.onet.pl / 100latpolsko.pl

13 listopada 2018